Toplumsal hayatın olmazsa olmazı olan insanı, insanlık durumlarını, insan figürlerini, insan tepkilerini kendinde toplayan toplumsal tipler, bir toplumu tanımanın en kestirme yollarından biridir. Toplumsal tipler, bir toplumun somut ve görünür eylemliliÄŸini temsil etmektedir. Toplumun hissiyatı, iÅŸleri, bakışı, tavrı, duruÅŸu, siyaseti, inancı, kültürü toplumun bütün alanlarına yayılan tipler tarafından gözler önüne serilmektedir. Tipler, bir toplumun eli-ayağı, gözü ve kulağıdır. Toplum onlarla görür, onlarla eyler, onlarla bakar. Her toplumun, her kültür ve inanç ortamının adeta var oluÅŸ tarzıdır. Hayat insanla kaim. Hayat insanlar, tipler, tarzlar, farklılıklar, haller üretmekte pek mahir. Sosyoloji, bu maharetli ve ilham verici kaynaklara varma durumunda; hayat ve insan gerçeÄŸini hecelemek ödevinde. Toplum bilimi ancak insana dokunarak, insana bakarak, insanı hissederek gerçek kimliÄŸini bulabilir; yoksa insana üstten bakan, insanı görmeyen bir sosyoloji kendini inkardan baÅŸka bir ÅŸey yapamaz. Ä°ÅŸbu gerçeÄŸi bir kez daha zikretmek için Sosyoloji Divanı toplumsal tipleri yazmaktadır.

Toplumsal Tipler dosyası hayatın farklı boyutlarından sınırlı sayıda temsillerle oluÅŸmakta. Takdir edilmeli ki, engin bir dünyanın engin bir toplumsal tip haritası bulunmaktadır. Dosya birkaç örnek üzerinden sözünü ve derdini duyurmaktadır. M. Ali Aydemir, toplumsal tiplerin genel evrenini sosyolojik teori ile buluÅŸturmaktadır. Levent Ünsaldı, sosyolojide epistemolojik tartışmalar baÄŸlamında yeni bir figüre, ıskalanan bir tipe yani çakal tipine odaklanmaktadır. AyÅŸe Canatan, ihtiyar bakışını içeren bir eski toprak yazısı kaleme almakta ve eski toprak’ın sosyal iliÅŸkilerdeki önemini irdelemektedir. Kadir Canatan, toplumsal hayatın önemli bir gerçeÄŸi olan göçün doÄŸurduÄŸu bir tipi, gurbetçiyi yazmaktadır. Sıla kadar gurbetin de insanın var oluÅŸ zeminindeki önemini dile getirmektedir. Kendisi de iyi bir ÅŸair olan Kenan ÇaÄŸan, ÅŸair portresini yeni zamanlar ortamında çizmekte ve onun bir çeliÅŸki adamı olduÄŸunu söylemektedir. Erhan Tecim, bir hasta ve hastalık tipolojisi çıkarmayı denemekte ve hastanın nasıl bir iliÅŸki biçimine dahil olduÄŸunu araÅŸtırmaktadır. Ferhat Tekin aÅŸiret reisinin aÅŸiret örgütlenmesindeki rolü ve iÅŸlevi, aÅŸiret mensuplarıyla kurduÄŸu iliÅŸki biçimleri, modernleÅŸme ve ÅŸehirleÅŸme sürecindeki dönüÅŸümü, rol ve statüsünü nasıl sürdürdüÄŸü meselesini incelemektedir. M. Emin Babacan ile Ö. Miraç Yaman, ortak makalelerinde medya ortamında gerçekleÅŸen yeni delikanlılık kültürünü araÅŸtırmaktadırlar.

Bu sayının sohbet köÅŸesinde Prof. Dr. Beylü Dikeçligil hocayı konuk ediyoruz. Beylü Dikeçligil, yetkin ve verimli söyleÅŸisinde sosyolojinin mühim konularını teori ve uygulama ekseninde konuÅŸurken, sosyoloji talebesine önemli ipuçları sunmaktadır.

Kenar Kayıt bölümünde iki makale yer almaktadır. Zeki Saka, bir edebiyat sosyolojisi çalışması sunmaktadır. Mahrem Macera romanını enine boyuna analiz eden Saka, bir edebiyat metninin deÄŸiÅŸik ÅŸekillerde okunabileceÄŸini göstermektedir. AyÅŸe Yıldız, Ömür DediÄŸin adlı programdaki ihtiyarlardan hareketle yaÅŸlının dünyaya, hayata, ölüme, çoluk-çocuÄŸa ve varlığa bakışını yaÅŸlıların sözlerine dayanarak anlatmayı seçmektedir.

Hayat Sahnesi bölümü, hayatın dehlizlerinde ve vitrinlerinde yürümeyi sürdürmektedir. Seyfettin Kurt, bir çarşı portresi ile çarşının mekânsal ve toplumsal izdüÅŸümlerini araÅŸtırmaktadır. Fatih Uslu, geleneksel sporlarımızdan güreÅŸin toplumsal, kültürel ve sembolik önemini irdelediÄŸi yazısında, ayrıca bir pehlivan örneÄŸinde pehlivanlık halini dile getirmektedir. Betül Ok, toplumun öncüsü diyebileceÄŸimiz ihtiyar tipini; Hanife Özyer ise gene toplumsal hayatın mühim bir mecrası olan Elalem meselesini analiz etmektedir.

Sosyoloji ve ilgili alanlardaki yeni yayınların deÄŸerlendirildiÄŸi Kitaplık, okumayı ve okunanlar üzerine yazmayı teÅŸvik etmektedir.