Tanımında güçlük çekilen bilim dallarından birisi de hiç ÅŸüphesiz Ä°ktisat bilim dalıdır. Bugüne kadar üretilen tanımları birleÅŸtirerek genel geçer bir tanımla, iktisat “sınırlı kaynakları, sınırsız insan ihtiyaçlarına yetiÅŸtirebilmek için doÄŸmuÅŸ, üretim, dağıtım, tüketim, ticaret, deÄŸiÅŸim ve bölüÅŸüm gibi faaliyetlerin bütünü ile bu etkinlikleri inceleyen bir sosyal bilimdir. “Bütün toptancı tanımlar

gibi bu tanım da problemli ve eksiktir elbette. Bu zaviyeden bakarak; kalkınma, arz talep eÄŸrisi, fiyat oluÅŸumu, iÅŸ gücü piyasaları, iktisadi organizasyonlar, iÅŸletme verimliliÄŸi, karlılık gibi konuları etraflıca ele alındığında, iktisadı, iktisadi iliÅŸkileri ve bir toplumun ekonomik faaliyetlerin çözüldüÄŸü zannedilir. Bu bakış açısında ve tanımında aslına bakılırsa “insan” unsuru atıl bırakılır.  Duygularıyla, refleksleriyle, karar alma davranışlarıyla, ait olduÄŸu ailesi, meslek gruplarıyla, ideolojik görüÅŸüyle, sosyal sınıflarıyla, hasılı kültürel varoluÅŸuyla insan, hesabın dışında yahut en hafifinden etkisiz eleman mesabesinde görülür. Oysa yeniden vurgulamak gerekir ki bahsedilen tüm iktisadi olaylar ve fenomenler, toplumsal alanda, bu alana gömülü derin bir sosyal iletiÅŸim ağı içinde gerçekleÅŸmektedir. Bu nedenledir ki, iktisat bilimi tespitlerinin sosyolojik bir perspektif içermediÄŸi sürece eksik kalması kaçınılmazdır. Yalnız ekonomik teorilerle, ekonometrik modellemeler ve sayısal yaklaşımlarla, küresel toplum veya yerel toplulukların, bir ülkenin yahut bir dönemin iktisadi yapısını, refahını, üretim ve tüketim iliÅŸkilerini, pazar döngüsünü, pariteleri veya parasının deÄŸeri vb. durumları anlamak ve anlatmak oldukça zordur. Daha saÄŸlıklı çıkarımlar yapabilmek ve zengin bir iktisat sosyolojisi bakış açısı geliÅŸtirebilmek için, iktisada ve sosyolojiye var olabilecekleri, kendileri kalarak çözüm üretebilecekleri pratik bir alan açmak gereklidir. Piyasa olgusunu tam da bu amaçla iÅŸlemselleÅŸtirmek, ekonomi ve sosyoloji kadrajında analize açmak, çok boyutlu bir okuma yapmak önemlidir. Zira bir toplumun iktisadi alanını en canlı hali ve detaylıca görebilmek, en basitinden en karmaşığına derinlik kazanabilmek ve oldukça somut yahut anlaşılması güç aÅŸkın boyutların iÅŸe karıştığı bir alan olarak kavramak için piyasa önemli bir sosyo-ekonomik enstrüman olarak durmaktadır. Piyasa bir baÅŸka deÄŸiÅŸle Pazar; biraz daha açarsak arzu edilen mal ve hizmeti bedeli ile satın almak isteyen alıcı ile satıcının buluÅŸtuÄŸu; örgütlü, kuralları olan, deÄŸer ve ritüelleriyle kendine özgülük taşıyan; aktör ve koÅŸullarıyla aÅŸina; her an deÄŸiÅŸen ve dönüÅŸen kırılganlığı ile hassas; yerel veya küresel ölçeÄŸi ile sınırsız; madde ve manasıyla çoklu; muhit, mekân, mekanizmalarıyla yerleÅŸik ve zamanı aÅŸan boyutlarıyla her daim güncel bir olgu olarak bu sayıda ele alınmaya çalışıldı. Kısaca hayatın bir parçası, toplumun asli veçhesi olarak incelenerek, üzerine birbirinden deÄŸerli kalemlerin yazıları Sosyoloji Divanı’nın sayfalarında yerini aldı.
 

Selam ile…

 

9 DOSYA
 

11 Bir MeÅŸrulaÅŸtırma ya da Çatışma Olgusu Olarak Piyasa Kültürü ve Ä°ÅŸ Ahlâkı Ä°liÅŸkisi / Ömer Torlak

27 Neo-Liberalizmin Gölgesinde Sosyal Devlet: Emek ve EmeÄŸin Örgütlenmesi Nereye Gidiyor? / Mehmet Öçal | Adem Korkmaz

51 Piyasa, Sosyal Düzen ve Kapitalizmin Koordinasyon Problemi / Adem Levent

71 Tarihi Süreçte Konya Bedesteni, Çarşıları ve Pazar Yerleri / Muammer Ulutürk

97 Hane Halkı Ekonomisinde Piyasa Tiplerini Anlamak: Bankacı ve Kargocu / Hüseyin Özil

115 Bir Ä°slami Piyasa Enstrümanı Olarak Ä°slami Hisse Senetleri / Kamola Bayram

125 Semavi Dinlerin Ekonomik Yüzleri / Ali Fidan

157 Piyasa Döngüsünün Modern Çarkı: Krediler / Yasemin Demirel

173 Futbol Piyasasına Genel Bir Bakış / Mert Kerem Zelyurt

191 SaÄŸlıklı YaÅŸam ve Fitness Pazarında Marka Ä°letiÅŸimi / Nuri PaÅŸa Özer | Ali Erkam Yarar
 

207 KENAR KAYIT
 

209 Bürokrasiden Gündelik Hayata: Kamusal Bir Aktör Olarak Memur / Fatma Emren

227 CKMP’den MHP’ye Ülkücü Hareketin Müzik ile Ä°liÅŸkisi (1960-1970’ler) / Selçuk Küpçük
 

255 HAYAT SAHNESÄ°
 

257 Cüzdan’dan Sanal Karta KuÅŸakların ve Ä°ktisadi Ä°liÅŸkilerin DönüÅŸümü / Ahmet Gökçen

263 Fındıktan Öte, Fındıktan Ziyade: Mevsimlik Ä°ÅŸçiler, Göç ve Kültürlerarası EtkileÅŸim Üzerine / Adem Üstün ÇatalbaÅŸ | Lütfi Bayraktar

269 Altın Piyasasının Üç Sacayağı: Atölye, Çantacı, Vitrin / Fatih Akyüz
 

277 KÄ°TAPLIK
 

279 Dünyanın Yeni Aklı -Neoliberal Toplum Üzerine Deneme- / Aynur YeÅŸildaÄŸ

283 İslam İktisadı ve Piyasa / Melek Coşgun Solak

289 Kalkınma Mücadelesi / Vefa Can Kaya

293 Muhayyel Gelecekler / Fatma Konu

299 Piyasa Yapmanın Yeni Yüzleri / TuÄŸba Akbulut

307 Åžarlman, Hz. Muhammed ve Kapitalizmin Arap Kökenleri / Murat Gencer

313 Politik Ekonomi ve Modern Sosyal Teori: Bir Giriş Denemesi / Şeyma Sarıkaya

319 Toplumu Ä°fÅŸa Etmek: TeÅŸhir Toplumu Üzerine Analizler / Betul Çiçek

323 Yazım Kuralları

324 DeÄŸerlendirme Süreci

325 Etik Ä°lkeler

326 Yayın Politikası

Özet: Yerel pazarlardan piyasalara geçiÅŸ, ekonomik eylemlerle birlikte geliÅŸen bir süreç olmuÅŸtur. Pazarların küçük ölçekli ve daha basit süreçlerinden daha karmaşık süreçli günümüz piyasalarına evrilme söz konusudur. Basit ve küçük ölçekli pazarların kültürel dinamikleri yerini piyasa kültürüne bırakmıştır. Toplumsal ve ahlâkî deÄŸerlerin piyasa kültürüne yansıması yanında piyasanın kendi deÄŸerlerini piyasanın aktörlerine yansıtması da mümkündür.

Bu makalenin amacı, pazarlardan piyasa kültürüne evrilen süreçte piyasa kültürü ile iÅŸ ahlâkı iliÅŸkisine farklı bir bakış açısı getirebilmektir. Merkantilist dönemde ortaya çıkan piyasaların kendi deÄŸerlerini piyasa aktörleri ile topluma kabul ettirme halinin finans kapitalizmi ile geliÅŸtiÄŸini biliyoruz. Bugün dijital ekonomi dünyasında yine finans piyasalarının domine edici etkisinin farkındayız. Bu baÄŸlamda baskın hale gelen piyasa kültürünün iÅŸ ahlâkı ile etkileÅŸiminde meÅŸrulaÅŸtırma aracı olarak görülüp görülmediÄŸi sorusuna cevap aranmaktadır. Ahlâkî deÄŸerlerdeki yozlaÅŸmanın piyasa kültürünü

nasıl besleyebildiği konusu, bu makalenin cevap aradığı bir diğer sorudur.

 

Anahtar Kelimeler: Piyasa kültürü, iÅŸ ahlâkı, meÅŸrulaÅŸtırma, çatışma

Özet: Sosyal devlet anlayışı ve onun sosyal meselelere müdahale aracı olan sosyal politika disiplini kapitalizmin kendisinden vermiÅŸ olduÄŸu bir ödün olarak tasnif edilebilecektir. Endüstriyel kapitalizmin fordist üretim biçimi ile emeÄŸi baskı altına alması ve onu uzun yıllar istismar etmesi kapitalizmi hatta liberal düÅŸüncenin kendisini tehdit eder hale gelmiÅŸ; sistemin içerisinden sistemi yaÅŸanılabilir hale sokmak için bir inisiyatif oluÅŸturulmuÅŸtur. Ortaya çıkışından günümüze sosyal devlet ve sosyal politika kapitalist güdülerden sıyırılarak insani bir arayış haline dönüÅŸmüÅŸtür.

Günümüz dünyasında bu insani arayış 1970’li yıllarda ortaya çıkan neo-liberal doktrin ile bir krizin içerisine girmiÅŸtir. Bu yıllar ile birlikte sosyal harcamalarda kesintiler baÅŸlamış, imalat endüstrisi sosyal politikaların oluÅŸturduÄŸu mali yükten kaçınmak için yer deÄŸiÅŸtirmeye baÅŸlamış, emek piyasalarında esnekleÅŸme bir akım haline dönüÅŸmüÅŸtür. Bu durum özellikle dünyanın bazı noktalarında çalışma koÅŸullarını insani olmayan sınırların altına götürürken; emeÄŸin yegâne gücü olan sendikaları da ciddi bir krizle karşı karşıya bırakmıştır. Çalışma kapsamında geliÅŸtirilen problem ifadeleri ile neo-liberalizm ve sosyal devlet iliÅŸkisi tartışılmış, günümüz dünyasında emek ve emek piyasaları açısından dönüÅŸüm irdelenmiÅŸ ve son olarak sendikaların içinde bulunduÄŸu krizden çıkabilmeleri için yeni model/strateji/eylemler geliÅŸtirilmeye çalışılmıştır. Özellikle dijital örgütlenme ve sosyal sendika modellerinin örgütlenmeyi eski ihtiÅŸamına kavuÅŸturacak potansiyele sahip olduÄŸu düÅŸünülmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Neo-liberalizm, Sosyal Devlet, Sendika, Sosyal Politika, Dijital SendikalaÅŸma.

Anahtar Kelimeler: Piyasa, KendiliÄŸinden DoÄŸan Düzen, Kapitalizm, KeÅŸif Süreci, GiriÅŸimcilik.

doÄŸurmuÅŸtur. 

Türk Ä°slam ÅŸehirlerinin genellikle bir cami çevresinde bazen de müstakil alanlarında geliÅŸen alışveriÅŸ mekânları çarşı, pazar, bedesten, arasta, han ve kervansaray gibi adlarla bilinirler. Bunların farklı adlarla anılması, aynı esnaf gruplarının bir arada olması, konumu ve yapısal özellikleriyle ilgilidir.

Konya, Asur Ticaret Kolonileri devrinden itibaren pazar kurulan ÅŸehirlerden biridir. Åžehrin ticaret yapılan alanlarının en geliÅŸmiÅŸ olduÄŸu dönem ise Türkiye Selçukluları zamanına rastlar. Bu dönemin ticari özelliklerini öÄŸrendiÄŸimiz kitabeler, kadı sicilleri, salnameler, menzilnameler, seyahatnameler ve vakıf kayıtları ÅŸehirde çok sayıda çarşı, pazar ve hanlardan söz etmektedir. Bu çalışmada Konya’da önemli bir kısmı günümüze ulaÅŸmamış tarihi alışveriÅŸ mekanları konu edilmiÅŸtir.

 

Anahtar kelimeler: Konya, ticaret, alışveriş, tarihi mekanlar

 

Anahtar kelimeler: Sosyal Tipler, Bankacı, Kargocu.

Özet: Ekonomilerin nihai hedefi mümkün olan en yüksek ekonomik geliÅŸme ve büyüme düzeyine ulaÅŸmaktır. Bu hedefe ulaÅŸmak için mevcut tüm ekonomik kaynakların optimum kullanımını gerekir. Dolayısıyla, bu amaca ulaÅŸmada finansal araçların rolü önemlidir. Tasarrufların ekonomiye kanalize edilmesinde ve yatırıma yönlendirilmesinde bankaların rolü önemli olmakla birlikte, günümüzde bu amaca ulaÅŸmada borsaları da içeren sermaye piyasaları büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma bir Ä°slami sermaye piyasa enstrümanı olarak Ä°slami hisse senetlerine ışık tutmaktadır.

Özet: Toplumsal olgular olarak devlet, siyaset, ekonomi,din vb. unsurların karmaşık iliÅŸkiler ağı ve karşılıklı etkileÅŸimleri sosyal hayatın realitelerini oluÅŸturmaktadır. Her toplumda bazı ihtiyaçları karşılamak için bazı sosyal kurumların tesis edildiÄŸi görülmektedir. Bu kurumların her biri diÄŸer müesseseler ile karşılıklı iliÅŸki içerisindedir. Bu anlamda toplumda meydana gelecek en ufak bir dini eÄŸilimli dönüÅŸüm, doÄŸal olarak baÅŸta siyasi ve sosyo-ekonomik hayat olmak üzere, diÄŸer sosyolojik alanların da deÄŸiÅŸim ve dönüÅŸümünü beraberinde getirmektedir. Buradan hareketle denilebilir ki ekonomik hayatın kronolojisi bir anlamda insanlık tarihi ile aynıdır. Zira iktisat gibi karmaşık bir konuyu sosyolojik yapan da budur. Toplumsal hayat üzerinde din ile birlikte önemli ve büyük bir etkiye sahip bir unsurdan söz edilecekse bunun adı ekonomi olmak durumundadır. Tarihsel araÅŸtırmalarda da görüldüÄŸü üzere toplumsal hayatın ritüelistik bir faaliyetler zinciri olarak tanzim ve taksim edildiÄŸi toplumlar büyük uygarlıklar kurmuÅŸlardır.

Bu çalışmada öncelikli olarak din, toplum ve ekonomi iliÅŸkisi teorik perspektiften ele alınmıştır. Yine dinin toplumsal hayat üzerindeki etkilerine de deÄŸinilmiÅŸ olup; dinin iktisadi hayatın hangi yönlerine motivasyon kaynağı olabileceÄŸi üzerinde durulmuÅŸtur. Ayrıca semavi dinler olarak Yahudilik, Hıristiyanlık ve Ä°slamiyet’in sosyo-ekonomik hayata dair doktrinleri özetlenmeye çalışılmıştır.

 

Anahtar kelimeler: Din, Toplum, Ekonomi, Semavi Dinler.

Anahtar Kavramlar: Kredi, Banka, Faiz, Borç, Tüketim.

Özet: Dünyada en yaygın spor dalı futboldur ve kitleselliÄŸiyle diÄŸer spor dallarına göre açık ara farkla öndedir. Toplumların ortak dili ve evrensel müÅŸterek haline gelmesi, futbolu müÅŸterisi çok olan endüstriyel bir sektöre dönüÅŸtürmüÅŸtür. Dünyanın her köÅŸesinde diÄŸer spor dallarına göre izleyici ve taraftar sayısı katbekat fazla olan futbol, kitlesel yönüyle ekonomik deÄŸer kazanıp metalaÅŸmıştır. Toplumların futbola olan ilgisinin, sermaye güçleri tarafından parasal deÄŸere dönüÅŸtürülmesi zor olmamıştır. Doksanlı yıllardan bugüne futbola küreselleÅŸmenin kuralları ve neo-liberal ekonomik anlayış egemendir. Televizyon, futbolu dönüÅŸtüren ve futbol kapitalizmine sıçrama yaptıran temel güçtür. Futbol her yönüyle metalaÅŸan bir spor dalıdır. Artık taraftar kitleleri, alım gücüyle deÄŸerlendirilen müÅŸteri ve hedef pazar haline gelmiÅŸtir. Büyük kulüplerin temel gelirleri eski dönemlerdeki gibi maç günü hasılatları olmak yerine, yayın gelirleri ve ticari gelirlerdir. Bu çalışmada da futbol, piyasa iliÅŸkileri ve ekonomik boyutları açısından deÄŸerlendirilmiÅŸ; futbolun kapitalizmle iliÅŸkisi futbolcu, taraftar, kulüpler ve iÅŸ dünyası/yönetimler ekseninde sorunsallaÅŸtırılmıştır. Taraftarlar, oyuncular, yönetim gibi aktörlerin futbol piyasasıyla iliÅŸkileri; Avrupa’da ve Türkiye’de futbol gelirleri, Covid-19 pandemisinin futbol piramidine ve alt liglere etkileri çalışmada incelenen konulardır.
 

Anahtar Kelimeler: Futbolcular, Taraftarlar, Ä°ÅŸ Dünyası, Piyasa Ekonomisi, Pandemi.

gerçekleÅŸtirilen marka iletiÅŸimi aynı zamanda baÅŸarılı bir pazarlamanın göstergesidir. Çalışmada amaçsal örneklem dâhilinde seçilen ve Türkiye’de saÄŸlıklı yaÅŸam ile fitness alanında yayın yapan toplam 10 farklı dergideki reklamlar incelenmiÅŸtir. AraÅŸtırmada marka iletiÅŸimi baÄŸlamında ürün içerik bilgisine, web sayfasına ve sosyal medya hesaplarına sıklıkla yer verildiÄŸi; belge, sertifika, fiyat ya da çaÄŸrı merkezi gibi bilgilere daha az rastlandığı görülmüÅŸtür.

istenmektedir.
 

Anahtar Kelimeler: Toplumsal Tip, Bürokrasi, Memur, Gündelik Hayat.

Anahtar Kelimeler: Ülkücü Hareket, CKMP, MHP, Müzik, Politika

Arka cebi odaya dönük bir biçimde kapı arkasındaki askılığın ikinci askısına ortadaki britten asılı pantolon, sadece evin ötesi için babanın kullandığı bir kıyafet deÄŸildir Y kuÅŸağı için.

Altının doÄŸada çok az bulunan bir element olması yüzlerce yıldır deÄŸerli bir maden olmasını saÄŸlamaktadır.

Dünyanın Yeni Aklı Neoliberal Toplum Üzerine Deneme baÅŸlığını taşıyan eser, Pierre Dardot ile Christian Laval’ın kitabıdır. Çalışma, sürekli tekrarlanan ekonomik krizlerin, kamusal alanın giderek bir ÅŸirket gibi iÅŸletilmesinin, hatta her bir bireyin baÅŸkasıyla olan iliÅŸkisinde bir ÅŸirket gibi davranmasının bir “deliliÄŸin” deÄŸil; parçaları bir araya getirilmesi gereken bir “aklın” sonucu olduÄŸunu savunuyor.