Ahmet KOYUNCU

Gündelik hayat, birey ve toplumun yaşamında rutinleşen çoğul bir yaşama formu/stili olarak toplumsal yaşamda farklı biçimlerle gerçekliğe dönüşen değer, tutum ve eylemlerin olağanlaşmış dünyasını yansıtmaktadır. Dolayısıyla, gündelik hayatı anlamak ve incelemek bir bütün olarak hayatı anlamak ve incelemektir. Bu çalışmada da gündelik hayat, komşuluk ilişkileri üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır. Nitekim komşuluk, değişik toplumlarda ve coğrafyalarda, yaşantı biçimleri, ritüelleri, dil ve eylem pratikleri itibariyle farklılıklar arz etse de toplumsalın tahlilinde birçok veriyi içinde barındıran bir sosyal müessese konumundadır. Bu bağlamda, eylem kalıpları ve davranış kodları, yüklendiği anlamlar, nesneler, mekanlar, eylemler ve simgeler gibi komşuluğun temel parametreleri üzerinden gündelik hayatın dönüşümü ve bu dönüşüme şahitlik eden komşuluğun tarihsel süreç içindeki konumu ele alınmıştır.

Köksal ALVER

Komşu kimdir ve nasıl olmalıdır sorusunun cevapları gerek atasözlerinde, gerek dini metinlerde (ayetler ve hadisler) ve ilgili literatürde doyurucu bir şekilde verilmektedir. Söz konusu metinler ve sözler, komşuluğun değerini ve kıymetini anlamak açısından ilk elden bilgiler ihtiva etmektedir. Komşunun nasıl olması gerektiği, komşuluğun sürdürülmesinin şartları, komşu portresinin ayrıntıları, tartışmadan uzak bir açıklıkla ortaya konmaktadır. Bu makale komşuluğu kişisel gözlemler arasında değerlendirmekte ve belli sonuçlara varmaktadır.

Mustafa AYDIN

Komşuluk, aile, akrabalık gibi önemli beşeri oluşumlardan birisidir. Bildiğimiz kadarıyla hayvanlar dünyasında bir komşuluktan söz edemeyiz. İnsan, komşuluk düşüncesine sahip olandır. Komşu, mesken ve işyeri gibi mekânsal yerleşim alanlarında insanların birbirine yakınlığını ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Komşuluğun her haliyle mekânsal bir tarafı vardır. Akrabalık kandaş bir yakınlık iken, komşuluk mekânsal bir yakınlıktır. Esasen komşuluk, aile ve akrabalarla diğer insanlar arasında bir yerde bulunur, aileden ve onunla irtibatlı olarak akrabalıktan sonra en önemli ilişki biçimidir.

Bekir BİÇER

Komşu, fiziki olarak birbirine yakın veya yan yana bitişik evlerde yaşayan insanlardır. Komşuluk aynı konutta, mahallede ve çevrede yaşayan insanların birbirlerine göre aldıkları addır. Eskiden Türkler genellikle göçebe olarak yaşardı. Konutları ise çadırdı. Ailenin bütün üyeleri çadırda yaşardı. Ailelerin büyümesi ile boylar doğmuştur. Gök Tanrı inancına göre misafir, tanrı tarafından gönderilmiştir. Türkler yerleşik hayata geçtikleri zaman evler yapmışlar ve evlerde mutlaka misafir odası bulundurmuşlardır. Türklerde komşuluk ilişkilerinin kurulması ve geliştirilmesinde kadınların rolü daha fazla olmuştur.

Celaleddin ÇELİK

Din sosyolojisi açısından komşuluk, bireyin dini sosyalleşme çevresini oluşturan temel unsurlardan biridir. Komşuluk, aile ve akrabalık gibi dini düşünce, tutum ve davranışların etkileşime girdiği bir sosyokültürel olgudur. Ortak yaşanan bir mekân ve zaman tecrübesinde şekillenen ve anlam kazanan komşuluk, dini ve sosyal meşrulaştırmayla değer kazanan bir birlikteliktir. Zira komşuluk kişiler arasında yakın, özel ve yoğun ilişkilerle örülmektedir.

M. Ali AYDEMİR

Bir arada yaşamın en tabi görünümlerinden biri olan komşuluk, dünden bugüne varlığını sürdüregelmiştir. Sosyolojik bir gerçeklik olarak yapı ve işlevleriyle kent toplumlarında izleri sürmektedir. Bu makale komşuluğu, sosyal sermaye teorisinin savladığı tezleri karşılayan, sosyal ilişkilerde yüklendiği/yüklenme potansiyeli olan yapısal bir unsur olarak gündeme taşıma gayretinde olmuştur.

Abdullah HARMANCI

Komşuluğun modern edebiyat metinlerine nasıl yansıdığı sorusu önemli bir sorudur. İnsana ilişkin her türlü değişimi, hareketliliği, olağanlığı ya da olağandışılığı bir biçimde kaydeden, tutanaklaştıran edebiyat, insanların komşuluk ilişkilerine dair de önemli fotoğraflar çekmiştir. Mahalle adı verilen, insanların dertleşip halleşebildiği bir ortamda yaşanan ve her türlü olumlu ya da olumsuz durumun paylaşıldığı komşuluk ilişkilerinden, kapı komşusunun ismini bilmeyen apartman sakinlerine uzanan çizgide, komşuluk, farklı tezahürleri, renkliliği içinde edebi metinlerimizde karşımıza çıkmaktadır. Ancak edebi metinlerde her zaman karşımıza çıkan şey komşuluğun halleri değil, bazen de komşusuzluktur. Bu makalede, Türk insanının son yüz elli sene içerisinde komşuluk ilişkilerini yönlendirişinin, komşusuna bakışının veya komşusuz kalışının edebi metinlere nasıl yansıdığı soruları cevaplandırılmaya çalışılacaktır.

Tuba COŞANDAL

Komşuluğa duyulan özlemin bir çok nedeni vardır. Modern yaşamla birlikte, çoğu yerde ve durumda komşuluk ilişkilerinin azalması bunlardan biridir. Kişinin hayatında anıların, kaybedilenlerin müstesna bir yerinin olması bu özlemi güçlendirir. Bu yazı, modern öncesi durumdan modern döneme geçişte, komşuluğun nasıl değiştiği, ve günümüzde komşuluğun nasıl tanımlandığı üzerinde duracaktır. Ayrıca, komşuluğun anılardaki yerini ve izlerini, edebiyatımızdaki çeşitli örneklerden yararlanarak sürecek, akıllarda kalan ve yaşanmakta olan komşuluğu anlamayı hedefleyecektir.

Sohbetin başında genel bir sosyoloji değerlendirmesi yapmanızı is-tirham ediyoruz. Sizce sosyoloji nasıl bir uğraş ve bilimdir? Temelde neler söylemektedir, topluma ve insana nasıl bir pencereden bakmaktadır? Ne tür kaynaklardan beslenmektedir?

Bedrettin KESGİN - Ömer Miraç YAMAN

Türkiye’de aileye yönelik geçmişten günümüze çok ciddi vurgular yapılmaktadır. Bunların başında aileye değer-anlam yükleyen bir yaklaşımın sergilenmesi ve aileye sosyal sorumluluk bağlamında yaklaşılması gelmektedir. Özellikle muhafazakâr anlayışın aile yaklaşımı tüm politikalarının merkezinde kutsal bir yere tekabül etmektedir. 

Ahmet SARI - Cemile Akyıldız ERCAN

Romanın gelişim sürecinde klasik ırmak anlatılardan (romanlardan) bilinçakışının da keşfiyle birlikte modern karışık romanlara doğru bir seyir gözlemlenir. Belli bir zaman sonra romanın krizde olup olmadığı tartışmaları ile romanın biçimlerinde, formlarında, yazılış şekillerinde de değişiklikler, gariplikler olmaya başlamıştır. Romanda deneysel çabalar gün yüzüne çıkmış, “deneysel edebiyat” olarak adlandırılan bu akım ve durumlar romanın içinde akıl almaz değişiklik ve marjinallikleri uygun görmüştür. Bugün Orhan Pamuk’un “Masumiyet Müzesi” de böylesi bir roman kategorisinde değerlendirilebilir. Hayal ve hakikatin, gerçekle kurmacanın birbirine girdiği, hayalden hakikati, kurmacadan gerçekliğe giden yolu bulup çıkaran bu tür romanlar ilgi çekiciliklerini korumakta ve her geçen gün de sayılarını artırmaktadırlar. Bu çalışmamızda deneysel edebiyat hakkında bilgi verilmiş, Orhan Pamuk’un “Masumiyet Müzesi” adlı romanı da deneysel roman olarak incelenmiştir.

Hüseyin ÇİL

Tarihi romanların edebiyatın içindeki önemi gittikçe artmaktadır.  Konusunu tarihten alması ise önemini sadece okuyucuları için değil aynı zamanda üzerine çalışma yapanlar için de artırmaktadır. Romanların sosyolojik imkânıyla yakından ilgilenen sosyoloji bilimi için tarihi romanlar da önemli bir çalışma alanıdır. Bu çalışma tarihi romanların sosyolojik açıdan incelenmesi konusuna ayrılmıştır. Bu incelemenin zeminini oluşturan şartları ortaya koymaya çalışmıştır. Bu nedenle tarihi romanların kimlik, ideoloji, sosyal gerçeklik gibi sosyolojik kavramlarla ilişkisi tartışılmış ve tarihi romanların sosyolojik bakış açısıyla incelenmesi için bir başlangıç noktası sunmaya gayret edilmiştir.

Seyfettin KURT

“Kâtip arzuhalim yaz yâre böyle”

Hilmi UÇAN

Bir uygarlık ve bu uygarlığa bağlı insanlar, kurumlar değişir-ken/değişti-rilirken sadece içerik değişmez, biçim de değişir. Biçim mi önemlidir içerik mi sorusuna Zemahşeri karşıt bir soruyla şöyle yanıt verir: “Makasın hangi ağzı daha keskindir?” İbn-i Haldun da biçim/içerik tartış-malarında biçimi öne çıkarır.” 

Zeki SAKA

Cami ve mektebin kişisel yaşamım da hususi bir manası elbette var. Bu cami benim çocuk halimle cemaat, babamın ise aldığı eğitimin gereği, vazife bilip de vaazlar verdiği, cuma ve bayram namazları kıldırdığı cami-dir. Mektepse, babamın çocukluğunda gittiği gibi benim, bir sene de olsa gittiğim mekteptir. Fakat bir metni tamamen hususi mana üzerine kurmak, onu ziyadesiyle şahsileştirecektir. Aynı şekilde yazıyı husule getiren, son kertede zihin dünyamda var eden “tevafuklar zincirini” anlatmak, kabul ediyorum meseleyi kişisel bir geçmişe hapsetmek olacak. Fakat meseleyi kişisel bir serüvene hapsetmeden, tevafuk denilen ilahi vakıanın hakkını verebilmek adına, sanki bir alıntıymışçasına kendimden bir paragrafı müs-takil olarak yazmam mazur görülmelidir. Zannediyorum bu, en güzel şekil-de bir metnin girişinde yapılabilir; 

Ertan ÖZENSEL

Eğer bir kitaptaki bölümlere yönelik özel bir ilginiz yoksa okumaya giriş bölümünden başlamak bir gelenektir, en azından benim böyle bir geleneğe sahip olduğum söylenebilir. Bu doğrultuda kitabı okumaya baş-ladığımda girişin son paragrafında yazarın can alıcı bir tavsiyesi ile karşı-laştım: “Kitabın sonuç bölümü, kitap boyunca yapılan tartışmaların nasıl sonuçlar çıkarabileceğini göstermeyi denemektedir. Bu yüzden belki de kitabı okuyup okumamaya sonuç bölümünü okuduktan sonra karar ver-mek daha uygun olur” (s. 13). Dolayısıyla kitabın öncelikle sonuç bölü-münün okunması, içeriğin hangi bağlamda ele alındığı konusunda önemli bir açılım ve ipuçları sunuyor. Biz de bu kitabın tanıtımını sonuç bölü-münden başlayarak gerçekleştirmeyi deniyoruz. Bu okuyucuda bir şaşkın-lığa yol açabilir, fakat yazarın önerisi bizim tanıtım yazımızın yöntemini de belirlemiş oluyor.

Mahmut H. AKIN

Yakın dönemde sosyoloji tarihi ve teorileri ile ilgili kitapların yayı-nında ciddi bir artış dikkat çekmektedir. 2000’li yılların başında bile Türkçe ders verilen sosyoloji bölümlerinde bir elin parmakları kadar telif ve tercüme kitap, hocalar tarafından takip edilmekte ve öğrencilere öne-rilmekteydi. Birkaç yıldır sosyoloji teorileri ile ilgili tartışmaları içeren tercüme ders kitaplarının sayısında ciddi bir artış olmuştur. Bu durum, Türkiye’de sayıları yüzü aşmış olan sosyoloji bölümlerinin öğretim ele-manları ve öğrencileri açısından olumlu bir gelişmedir. Bu çeşitlilik, sosyo-lojinin tarih yazımı meselesinin de daha fazla fark edilmesine katkıda bu-lunabilir. Çünkü sosyoloji tarihinin temel kaynaklarını ve teorik tartışmala-rını içeren çalışmalar, sosyolojinin tarih yazımının da önemli bir teorik mesele olduğunu göstermektedir. Yayınlandığı yıllarda Amerika Birleşik Devletlerinde önemli tartışmalara sebep olan, farklı bir yaklaşımla sosyo-loji tarihini gelenek kurgusu içerisinde anlatmaya çalışan Robert Nisbet’in Sociological Tradition (Sosyolojik Gelenek) adlı önemli eseri, bir tercüme tercihiyle Sosyolojik Düşünce Geleneği başlığıyla Yusuf Kaplan tarafın-dan Türkçe’ye tercüme edildi ve eser Paradigma Yayınları tarafından ya-yınlandı. Yıllardır tercümeleriyle pek çok önemli yabancı eserin Türkçe’ye kazandırılmasına katkıda bulunan Uludağ Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsamettin Arslan da tercümeye “Nisbet’in Sosyolojik Düşünce Geleneği’ne Derkenar: Etik Cemaat” başlıklı uzunca bir önsöz yazdı. 

Erhan TECİM

Dünya kentleri geçtiğimiz son beş yılda daha önce hiç olmadığı kadar ısınmıştır. Bir ülke olarak global alanda oyun kurucu rolünü üstlenmek için şehirlerin ısınmasını doğru çözümlemek gerekmektedir. Bu açıdan yeni sosyal hareketler ve bu sosyal hareketlerin katalizörlerini görmek ve güncel politikayı anlayabilmek bir sosyal bilimci için oldukça önemlidir. Dünya kentleri Mısır’dan (Kahire-Tahrir meydanı) Yunanistan’a (Atina gösterileri), İspanya’dan (Madrid öfkelileri-İndignados) ve İngiltere’den (Katedral işga-li-St. Paul Cathedral) Amerika’ya (İşgal eylemi-Occupy Wall Street) ve ni-hayetinde ‘gezi parkı’ olayları ile İstanbul’a kadar ısınmış durumdadır.

Mehmet UĞRAŞ

Mahalle isimli eser, mekân sosyolojisi alanında mahalle incelemeleri içinde kendine özgü bir örneğini teşkil etmektedir. Kendine özgülüğü nere-den geliyor? Şuradan: Mahalle tanımının tarih araştırmalarında sunulanın-kinden farklılığı ve olguya sürdürebilir ve onu daha uzun süre yaşatacak anlam üstünde durmak. Eser derli toplu bir mahalle algısı incelemesi olarak bu algının Konya şehrinin bazı mahallelerinde varlığını-yokluğunu (imkân) incelemektedir. Kitabı iki kısma ayırabiliriz. Teorik zemin ve saha araştır-ması olarak. Mahallenin tanımı ve sınırları derince anlatılmış ve sahada desteklenmiştir. Tabi mahalle sınırlarında oluşan yakın ilişkilerin ürettiği meslekler ve tiplerden de söz edilerek mahallenin yaşayan bir olgu olduğu hissettirilmiştir.

Faruk KARAARSLAN

Emile Durkheim (1858-1917) sosyolojinin bir disiplin dalı olarak or-taya çıkmasına, kurumsallaşmasına ve kendine has bir literatüre sahip ol-masına katkı sağlamış önemli düşünürlerdendir. Bu yönüyle Durkheim sosyolojinin kurucularından birisi olarak görülmektedir. Bizim açımızdan bakıldığında ise Durkheim’ın diğer batılı sosyologların arasında ayrıcalıklı bir yeri vardır. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş politikalarına yön veren toplum ve millet tasavvuru büyük ölçüde Durkheim’ın düşüncelerin-den esinlenilerek şekillendirilmiştir. Daha yalın bir ifade ile Atatürk’ün büyük önem atfettiği Ziya Gökalp’in Durkheim okumaları Türkiye’nin ilk dönem toplum ve millet politikalarını belirlemiştir. Bu durumda hem sosyo-loji alanının ve geleneğinin oluşmasında anahtar bir rol üstlenen hem de Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumsallaşmasında fikri öncülük yapan Durk-heim’ın anlaşılması, bizim dünyamız açısından oldukça değerli bir çaba olarak görülmektedir. Fakat bu öneme rağmen Durkheim özellikle sosyoloji alanında yeterli ilgili görmemiştir. En azından muadilleri olarak değerlendi-rebileceğimiz Max Weber ve ya Karl Marx kadar ilgi görmemiştir.  Hem Türkiye’de hem de Avrupa ve Amerika sosyoloji dünyasında üzerine yapı-lan çalışmalar bu düşünürlerle kıyasladığımızda oldukça azdır. Fakat yakın dönemde özellikle çağdaş sosyologların sıklıkla Durkheim’a referans ver-meleri sebebiyle sosyoloji dünyasında Durkheim’a duyulan ilginin yoğun-laştığını ifade etmek gereklidir.  Jacques Coenen-Huther’ın 2010 yılında yayımlanan Durkheim’ı Anlamak adlı eseri böyle bir ilginin sonucudur.

Ejder ULUTAŞ

Günlük hayatta kıyafetlerimizi; nereden geldiği, tarihi süreçte ne gibi değişiklikler geçirdiği gibi sorularla hemhal olma gereksinimi pek duyma-dan veya farkında olmadan giyeriz. Üzerine uzun uzadıya düşünmediğimiz kıyafetlerin aslında dilleri vardır. Kıyafetler konuşur ve konuşturur. Kimisi uzun süren susturulmalara ve bastırılmalara karşı avazı çıktığı kadar bağırır, kimisi mütevazı, kimisi ukala, kimisi ise pervasızdır. Kişiliğin, dünya görü-şünün bir parçası olan kıyafetler insanın bütüne yakın hallerini ele verir. Savunmanın, korunmanın, korumanın, sahiplenmenin vs. metaforik dilidir ve kıyafetler toplumsal bir üretimdir. Sağcı, solcu, muhafazakâr, dindar, faşist, feminist, liberal, kentli, köylü, doğulu, batılı gibi arttırılabilecek kav-ramların sahiplendiği ve giyindiği kıyafetler vardır. Dolayısıyla tipleştirme-lere ve stereotipleştirmelere giden yolda ilk elden verilerdir. Kıyafetler bu yönüyle de tarihsel ve sosyolojik bir yapıya sahiptir. İnsanlığın başından bu yana giyinme pratiklerinin çok değişik türevlerle gerçekleştirildiği bilinmek-tedir. Dini, siyasi, sosyo-ekonomik, kültürel; beğeni, motivasyon ve refe-ranslar kıyafet seçimini belirleyen temel etmenler olarak göze çarpmakta-dır. Bunlar ve benzerleri neyi giyip neyi giymeyeceğimizin tayin edicileri-dir. Statü ve rollerin, simgesel düzlemde temel gösterenleridir. Özellikle cinsiyet rollerini belirginleştirmede ve bu rollerin toplumsal yaşamda her gün yeniden üretilmesinde yadsınamaz bir etkisinin olduğunu kaydetmek gerekiyor. 

Halime ÜNALDI

Sanayileşme bilincinin bir ürünü olan popüler kültür, bir tüketim ol-gusu olarak toplumun birçok alanında etkili olmaktadır. Bunun içerisine sanat; sanatın bir kolu olan edebiyat da girmektedir. Popüler edebiyatın alt dalı olan popüler roman, araştırmacılar tarafından üretim, tüketim, sanayi, eğlence gibi kavramlarla birlikte analiz edilmiştir. Popüler romanlar, belli amaçlar çerçevesinde kurgulandıkları için, olayları öne çıkararak roman kurallarına riayet etmezler. Popüler romanlar, roman kurallarını şekil olarak uygulamakla beraber detaylarda amaçlarına hizmet edecek yeni kurallarını ortaya koyarlar. Sanatsal ayrıntılara, derin psikolojik analizlere yer veril-meyen bu romanlar, basit ya da karmaşık olay örgülerinden ibaret olduğu ve kişilerin hayatlarının uzunca bir kısmını okura sundukları için kolay okunur ve çokça tüketilirler.

Nilüfer ÖZTÜRK

“Bilim, düşünsel anlamda nasıl icra edilir?” ya da “Bilim adamı ol-mak için sahip olunması gereken en önemli özellik hangisidir?” gibi sorular sorduğumuzda duyduğumuz cevaplar arasında “sorgulama” ve “soru sorma merakı” sıklıkla karşımıza çıkar. Haliyle bu cevaplar bizi, bilimin temelinde bir şeyi merak etme ve onu açıklamak için soru sorma uğraşının olduğu çıkarımına yöneltir. Bilimle uğraşan her felsefeci gibi bu tür konularda akıl yürütmüş, geçtiğimiz çağın önemli bilim felsefecilerinden Gaston Bache-lard’ın Bilimsel Zihnin Oluşumu adlı eseri, bu hususları tartışma imkanı vermektedir. 

İbrahim NACAK

Entelektüel bir deneyim olarak okuma ve yazma sürecinin kendine özgü toplumsal koşulları olduğu muhakkaktır. Okuma ve yazma kıyaslan-dığında ise yazmanın daha karmaşık süreçler taşıdığı söylenebilir. Örneğin okuma eyleminde kişi nispeten pasif durumdadır. Okuduğu metnin çizdiği yoldan yürümek durumundadır. Fakat yazma eyleminde ise kişi metnin yaratıcısı olduğu için okumaya göre daha aktif durumdadır. Buradaki aktif-lik-pasiflik durumu okuyanın ya da yazanın -düşünsel anlamda- özgür ol-ması ile ilişkilidir. Bunun tersini ya da okuma eyleminde düşünsel özgürlük anlamında bir pasifliğin olmadığını söylemek de mümkündür. Fakat bu eylemlerin gerçekleştirildiği toplumsal bağlamlar dikkate alınırsa bir metin yazma sürecinin, bir metni okuma sürecine göre daha çeşitli ve karmaşık ilişkileri ihtiva ettiği söylenebilir. Sözün uçup, yazının kalıyor olması da yazma sürecinin ne derece önemli olduğuna bir atıftır aslında. 

Metin EKEN

Saha araştırmaları ya da etnografik yöntemler, son yıllarda toplumbi-limlerinin sıklıkla müracaat ettiği verimli bir uğrak ve içerisinde önemli potansiyelleri barındıran gözde bir tutamak olarak karşımıza çıkmaktadır. İletişim etnografisi ise, DellHymes, John Gumperz ve Erving Goffman ile birlikte 20. yüzyılın ortalarında isminden söz ettirmeye başlamıştır. Kimi yazarlara göre, etno-göstergebilim olarak da adlandırılan iletişim etnografi-si, makro bağlamların gündelik yaşamın somut koşulları ve çok katmanlı yapısıyla buluştuğu noktada önemli imkânlar ve derin bir kavrayış sunma potansiyelini içinde barındırması bakımından iletişim bilimlerinin de gözde-si haline gelmiştir. Bu bağlamda, editörlüğünü Hakan Ergül’ün yaptığı ‘Sa-hanın Sesleri’, Türkiye ve dünyadaki farklı üniversitelerden birçok araştır-macıyı geniş bir yelpazede iletişim etnografisinin potasında toplayan ve alanında ilk olma özelliğini taşıyan önemli bir derlemedir. İletişim Etnogra-fisi alanında birikim ve tecrübeyle yoğrulmuş yoğun bir emeğin ürünü olan eser, dört ana bölüm ve bu bölümler altında bağlamsal tutarlılık arz eden on bir makaleden teşekkül etmektedir. Kitabın en önemli özelliği ise, içerisinde yer alan çalışmaların her birinin dört sesin bir araya gelmesiyle oluşmasıdır ki bu durum kitabı ayrıcalıklı bir konuma taşımaktadır. Birinci ses; ‘Araş-tırmacının Sesi’dir’. Çalışmanın bu kısmında araştırmacılar, kendilerini böyle bir çalışmanın içine sürükleyen muharrikleri, konu seçimi ve konu ile ilişkilerini ifade etmektedir. İkinci ses; ‘Literatürün Sesi’dir.’ Çalışmanın bu kısmında yazarlar, etnografik yöntemin sahada vücuda getireceği kuramsal izleklere dair mülahazalarda bulunmakta ve çalışmaya teorik çerçeve çiz-mektedir. Üçüncü ses; ‘Sahanın Sesi’dir.’ Çalışmanın bu kısmında, Fis-ke’in  ifadesiyle, iskelet halindeki kuram ete kemiğe bürünmekte ve araş-tırmacı sahanın çeşitli katmanlarının sesine kulak vermektedir. Elde edilen bulguların sunulduğu ve yorumlandığı bu bölüm, araştırılan konu hakkında gündelik hayatın örüntülerinden kesitler sunar. Dördüncü ses ise, ‘Sahibi-nin Sesi’dir.’ Açık mikrofon olarak da adlandırılan bu bölüm, kitabın editö-rü tarafından gerçekleştirilen bir sohbet şeklinde belirmekte ve çalışmalarını nihayete erdiren araştırmacıların, tüm bu aşamalar sonrasında geriye bakış mantığıyla edindikleri tecrübe ve birikimleri yansıttıkları bir diyalog zemini oluşturmaktadır. Makaleleri şekillendiren bu dörtlü kurgunun, iletişim et-nografisi çalışmalarının nasıl bir bağlama oturması ve ne şekilde kurgulan-ması gerektiğine dair bir öneri niteliğinde olduğu ve bu yönüyle de dikkate haiz olduğu ifade edilmelidir.

Merve ÇETİN

17. ve 18. Yüzyıl Aydınlanma Çağı ile birlikte Batı dünyası insan ak-lına verdiği değerin önemini artırmıştır. Aklı daha fazla kullanabileceğinin farkına varan Batı dünyası doğaya daha fazla hâkim olmaya başlamıştır. Doğanın argümanlarını kullanarak yeni bilimsel çalışmalar ortaya koymuş-lar ve bu çalışmalarla “teknoloji” denilen araçlar topluluğu ortaya çıkmıştır. Sürekli ortaya konan yeni buluşlar “teknoloji”nin gelişebilirliğini ortaya çıkarmış ve buna bağlı olarak sürekli gelişen, yerine yenileri eklenen buluş-lar ortaya konulmuş ve bu durum “Enformasyon Çağı” ile birlikte hız ka-zanmıştır.